حس چشایی در گیاهان

حس چشایی در گیاهان  به همان اندازه با حس بویایی در ارتباط است که در انسان نیز اینگونه است.اما گیاهان از این حس برای تشخیص خطر و خشک سالی و حتی نزدیکان خود استفاده می کنند.

حواس بویایی و چشایی ما به شدت به هم مرتبط می باشند. در حقیقت بوها باعث تقویت و یا تضعیف مزه غذاها در دهان ما می شوند.از لحاظ فیزیکی هم ، دهان و مجرای بینی ما به گونه ای به هم متصل شده اند و به هم راه دارند که ما می توانیم بویی که هنگام جویدن غذا تولید می شود را نیز بشنویم. تفاوت عمده بین این دو حس این است که حس بویایی با مواد شیمیایی فرار و حس چشایی با مواد شیمیایی محلول سرو کار دارند.

این دو حس در گیاهان نیز کاملاً با هم مرتبط هستند.و این امر به وضوح در زمان واکنش گیاهان نسبت به هجوم حشرات یا باکتری های بیماری زا ، دیده شده است.همان طور که می دانیم ، گیاهانی که در معرض حمله قرار دارند مواد شیمیایی گازی متنوعی را از خود تولید می کنند تا به همسایگان خود اخطار دهند. اما از میان همه این گازها،متیل جاسمونات  مهم تر است و زمانی که صحبت از حس چشایی باشد ، این گاز مطرح می شود.هر چند که متیل یک نوع گاز و یک ملکول فعال و پیغام رسان هوایی است ، اما در گیاهان زیاد فعال نمی باشد. اما زمانی که از راه دهان- که منظور همان منافذ روی برگ ها می باشد- تولید و منتشر شود،به صورت اسید مایع و قابل حل جاسمونات تبدیل می شود. این اسید به یک سری گیرنده های خاص موجود در سلول ها می چسبد و باعث می شود که برگ از خود واکنش دفاعی نشان دهد.همان طور که زبان ما دارای گیرنده های خاص برای مزه و ملکول های چشایی مختلف موجود در غذاها می باشد، گیاهان نیز دارای گیرنده های خاصی برای ملکول های محلول و متنوع از جمله اسید جاسمونات می باشند.

از آنجایی که حس چشایی با مواد شیمیایی محلول سروکار دارد،در نتیجه جای تعجب نیست اگر بگوییم که حس چشایی گیاهان در ریشه هایشان واقع شده  و ریشه ها نیز بوسیله خاک و آب احاطه شده اند.با یک آزمایش کلاسیک مشخص می شود که گیاهان می توانند با کمک ارسال پیغام های شیمیایی در زیر خاک، اطرافیان و گیاهان نزدیک خود را تشخیص دهند(نیوساینس، 26 مارچ 2011، ص 46). همچنین ارتباط ریشه به ریشه نیز بین گیاهانی که در همسایگی هم هستند، وجود دارد. زمانی که یک ردیف از گیاهان در معرض کم آبی قرار می گیرند،تنها یک ساعت به طول می انجامد تا پیغامی از گیاهانی که 5 ردیف از هم فاصله دارند برای هم ارسال شود تا به یکدیگر هشدار دهند که به منظور آمادگی در برابر کم آبی، منافذ برگ های خود را ببندند (پلاس وان،جلد6،ص23625). سایر گیاهانی که در مجاورت این گیاهان می باشند اما با آنها ارتباط ریشه ای ندارند، نسبت به این شرایط عکس العملی نشان نمی دهند.در نتیجه پیغام باید از یک ریشه به ریشه دیگر و در قالب یک مولکول محلول منتقل شود.

منابع:

استفاده از حواس در دنیای مجازی

زمانی را تصور کنید که بتوان از طریق اینترنت، و در کنار فرستادن متن و صدا و فیلم، آنچه را که هزاران کیلومتر دورتر از شماست ببویید، لمس کنید و یا حتی مزه کنید.

برای بوییدن از طریق کامپیوتر، پژوهشگران دستگاه کوچکی ساخته اند به نام سن تی (Scentee) که به برنامه ویژه ای که روی گوشی های هوشمند نصب شده، متصل می شود.

آدریان دوید چیوک می گوید: ((سن تی یک دستگاه کوچک است که می توانید آن را با یک رابط صوتی به تلفن همراهتان وصل کنید. این وسیله به شما اجازه می دهد که یک پیام بویایی را از طریق تلفنتان بفرستید. مثلا اگر تولد کسی باشد، می توانید برایش پیامی با بوی توت فرنگی بفرستید((.

این دستگاه کوچک به شما اجازه می دهد تا عطر گلهایی مانند اسطوخودوس و گل یاس، میوه هایی مانند توت فرنگی و یا رایحه های محرکی مانند قهوه را برای دیگران بفرستید. «سن تی» مجهز به یک کارتریج قابل تعویض با بوهای مختلف است و در هر کارتریج حدود ۱۰۰ اسپری مختلف وجود دارد. به این ترتیب و به کمک این فناوری و با استفاده از گوشی های هوشمند می توانید اتاق اطرافیان را به آرامی و متناسب با روحیات و سلیقه آنها با بوهای مختلف معطر کنید.

و اما برای حس لامسه، آدریان چیوک و گروهی از پژوهشگران ژاپنی، دستگاه کوچک حلقه ای شکلی ساخته اند که بوسیله آن می توان از طریق اینترنت حس لامسه را نیز منتقل کرد.

او می گوید: ((این دستگاهرینگ یو (RingU) نامیده می شود و شما می توانید مثل انگشتر آن را به انگشت کنید. رینگ یو به گوشی هوشمند وصل می شود و به این ترتیب می توانید به هر کسی در دنیا از طریق اینترنت متصل شوید. مثلا من در لندن و دوستم در توکیوست. من می توانم انگشتانم را بفشارم و دوستم در توکیو این فشار را در انگشتانش از طریق اینترنت حس کند. این روشی برای برقراری ارتباطات لمسی از طریق گوشی های هوشمند است. ))

وقتی کسی حلقه رینگ یو را لمس می کند، این احساس لمس به شیوه ای دیجیتالی به دیگر حلقه های مشابه منتقل می شود و همین حس را در آنجا تکرار می کند. این حلقه ها برای ارتباط و انتقال احساس، تکنولوژی بلوتوث را به کار می گیرند. با حلقه «رینگ یو» می توانیم یک شبکه خصوصی ایجاد کرده و از آن برای فرستادن پیامها، عکس ها و تصاویر استفاده کنیم.

آدریان چیوک همچنین نمونه اولیه دستگاهی را ساخته که «ماشین چشایی الکترونیکی» نامیده می شود. این وسیله قادر است طعمهای ترش، شور و تلخ را از طریق سیگنال های الکتریکی ایجاد کند، اما برای ایجاد طعمهای شیرین، لازم است کمی تغییر دما ایجاد شود و زبانمان را گرم کنیم. این سیگنال های الکتریکی هم می توانند از طریق اینترنت سفر کنند و به مقصد مد نظرمان برسند.

آدریان چیوک می گوید: ((ما متوجه شدیم که در فرکانسهای ویژه ای و در دامنه های الکتریکی متفاوتی، می توان طعم و مزه های مصنوعی مختلفی را ایجاد کرد. برای ایجاد طعم های مجازی باید زبان را میان این دو صفحه نقره ای الکتریکی قرار داد. این صفحات الکتریکی زبان را تحریک می کنند و پیامی به مغزتان می فرستند و در نهایت باعث می شوند که شما چیزی مانند یک حس چشایی مجازی را در مغزتان درک کنید.))

تحقیقات آدریان چیوک همچنان ادامه دارد. او سعی دارد در آزمایشگاهش تا جای امکان، دنیای واقعی و دنیای مجازی را با یکدیگر ترکیب کند. 

دانستنی های جالب درباره حس بویایی در انسان

چیزهایی که ما بو می کنیم از قهوه تا درختان کاج در جنگل یا دود آتش، در حقیقت مولکول های کوچکی هستند که از مواد اطراف ما منتشر می شوند. هنگامی که ما این مولکول ها تنفس می کنیم، آنها سلول های حساس ویژه ای داخل بینی را تحریک می کنند. هز یک از این سلول های حساس تنها دارای یک نوع گیرنده بو هستند. روایح موجود در محیط زیست بیشتر از گیرنده های بویایی هستند اما یک مولکول می تواند ترکیبی از این گیرنده ها را تحریک کند و بر همین اساس یک نماینده منحصر به فرد در مغز برای یک رایحه خاص ایجاد می شود.

پژوهشگر در مرکز حواس شیمیایی مونل در فیلادفلیا، تخمین زده می شود تعداد رایحه هایی که مردم می توانند تشخیص دهند چیزی بین ۱۰ هزار و ۱۰۰ میلیارد یا حتی بیشتر است. همه ما ترکیبی متفاوت از سلول های تشخیص رایحه را در بینی خود داریم. از این رو، حساسیت افراد در زمینهبویایی می تواند بسیار متفاوت باشد. در حقیقت، هنگامی که دو نفر یک شی را بو می کنند، درک آنها از آن بو می تواند بسیار متفاوت باشد.

از آن جایی که اطلاعات رایحه به بخش های مختلف مغز ارسال شده اند، روایح می توانند جنبه های بسیاری از زندگی ما را مانند حافظه، خلق و خو، و احساسات را تحت تاثیر قرار دهند. برای هزاران سال، گیاهان معطر در بسیاری از فرهنگ های جهان به عنوان روش های درمانی مورد استفاده قرار گرفته اند که از آن جمله می توان به چین، هند، و مصر اشاره کرد. به عنوان مثال، رایحه درمانی یا آروماتراپی استفاده از روغن های گرفته شده از گل ها، گیاهان دارویی، یا درختان برای بهبود بهزیستی جسمی و روحی را هدف قرار داده است.

تا به امروز، مدارک و شواهد علمی اندکی از اثرگذاری رایحه درمانی بر بیشتر مسائل مرتبط با سلامت موجود بوده اند. با این وجود، خاطرات بویاییمی توانند زنده و بلند مدت باشند که می تواند اثری مثبت به همراه داشته باشد.

اسطو خودوس مثال خوبی در این زمینه محسوب می شود که به عنوان یک رایحه آرامش بخش شناخته می شود. اما پرسش این است: آیا این گیاه دارای رایحه ای آرامش بخش است زیرا ما در گذشته تجربه کسب آرامش با این رایحه خاص را داشته ایم و از این رو ارتباط برقرار کردن با آن را فرا گرفته ایم؟ دانشمندان همچنان در حال آزمایش اثرگذاری انواع مختلف رایحه درمانی بر سلامت و بهزیستی ما هستند.

بو برای درک مزه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. هنگام جویدن غذا رایحه هایی آزاد می شوند که از دهان و گلو به بینی راه می یابند. بدون بو، ما می توانیم تنها پنج مزه اصلی را شامل شوری، شیرینی، تلخی، ترشی و خوشمزه را شناسایی کنیم. اما مغز ما اطلاعات ارسال شده از گیرنده های مزه و بویایی را با یکدیگر ترکیب می کند تا درکی از مزه های مختلف را ایجاد کند.

موارد بسیاری می توانند به از دست دادن حس بویایی منجر شوند. گرفتگی بینی، یا وجود پلیپ در بینی می تواند جریان هوا را مسدود کرده و از این رو روایح به سلول های حساس بینی نمی رسند. این اثرات به طور معمول موقتی هستند و پس از رفع گرفتگی و درمان حس بویایی شما باید دوباره باز گردد.

اما برخی چیزها می توانند از دست دادن بلند مدت حس بویایی را موجب شوند. به عنوان مثال، آسیب سر یا ویروس می توانند برخی مواقع به اعصاب مربوط به حس بویایی آسیب وارد کنند. حس بویایی شما می تواند با افزایش سن نیز به طور طبیعی تضعیف شود. این در شرایطی است که بسیاری از مردم ممکن است حتی از وجود مشکل در حس بویایی خود باخبر نباشند.

کیفیت موضوعات مرتبط با زندگی افراد در نتیجه از دست دادن حس بویایی با توجه به وضعیت آنها متفاوت است. آثار این شرایط می توانند بسیار گسترده و زیاد باشند. در همین راستا، غذا خوردن دیگر همانند گذشته لذت بخش نخواهد بود. حتی ممکن است فرد علاقه و تمایل خود به غذا خوردن را از دست بدهد یا عادات تغذیه ای خود را تغییر داده و به یک رژیم غذایی ناسالم روی بیاورد.

افرادی که حس بویایی خود را از دست داده اند برخی مواقع تلاش می کنند با افزودن نمک یا شکر بیشتر به غذاهای خود مزه آنها را تقویت کنند. اما این اقدام برای افرادی که در معرض خطر شرایط پزشکی خاص مانند فشار خون بالا، بیماری کلیه، یا دیابت هستند، مشکل آفرین است. اگر فکر می کنید کاهش حس بویایی می تواند بر کیفیت زندگی شما تاثیرگذار باشد مشورت با پزشک خود را فراموش نکنید.

از دست دادن قدرت بویایی می تواند شما را در معرض خطر جانی قرار دهد زیرا ممکن است توانایی شناسایی بوی دود یا بوی گاز طبیعی را هنگام آتش سوزی یا نشت گاز نداشته باشید.

با افزایش سن، توانایی بویایی تا حدی در بینی کاهش می یابد اما بیشتر افت توانایی بویایی در مغز رخ می دهد. دلیل اصلی این شرایط اختلال در عملکرد مناطقی در مغز است که با بویایی و حافظه در ارتباط هستند. اما مشکلات شما در زمینه حس بویایی می تواند نشانگر چیزی بیشتر از افزایش سن باشد. برخی مواقع، کاهش قدرت بویایی می تواند یک نشانه اولیه از بیماری هایی جدی مانند پارکینسون، آلزایمر یا بیماری MS باشد.

اگر غذای شما مزه و بوی که انتظار دارید را ندارد با پزشک خود مشورت کنید. با انجام یک آزمایش شناسایی بویایی «خراش و استشمام» پزشک می تواند به ارزیابی نوع اختلال بویایی شما کمک کند. این آزمایش به تنهایی نمی تواند مشکلات سلامت جدی را تشخیص دهد اما می تواند در کنار آزمایش های دیگر اطلاعات کاملی را در اختیار پزشک قرار دهد.

بویایی می تواند مرموزترین حس در میان حواس پنج گانه انسان باشد. ما اطلاعات خوبی درباره از دست دادن حس بویایی داریم و در تشخیص ان نیز با مشکل خاصی مواجه نیستیم. اما در بیشتر موارد ما هیچ درمانی برای موارد بلند مدت از دست دادن بویایی نداریم که به طور گسترده قابل اعتماد و قابل قبول باشد. نتایج برخی مطالعات نشان داده اند تمرینات بویایی می توانند به ارتقا توانایی جداسازی و شناسایی روایح کمک کنند. این می تواند رشد گیرنده های جدید را تحریک کرده یا توانایی مغز برای تفسیر سطوح کم روایح را بهبود ببخشد. اما پژوهشگران همچنان در حال فراگیری چگونگی کارکرد آن هستند. 

منابع:

• حس بویایی در سالمندان
• ورزش امید را در مبارزه با آلزایمر نوید می­دهد
• اثر عطر رزماری در بهبود حافظه کاری کودکان
• آروما تراپی و اعتیاد

بیماری آلزایمر یک بیماری تحلیل برنده و پیش رونده سیستم عصبی مرکزی انسان است که باعث زوال قوای عقلانی می‌شود.منشاء این بیماری دقیقا معلوم نیست و علاجی هم برای آن فعلاً در دسترس نیست.
تغییرات متعددی در مغز بیمار رخ می دهد که باعث کوچک شدن مغز و نیز از بین رفتن سلول‌های مغزی می‌شود و به جای آنها اشکال خاصی به نام "پلاکهای پیری" در مغز به وجود می‌‌آید.
علامت دیگر بیماری وجود کلافه‌های ظریف مارپیچی‌شکل در سلول‌های مغزی است، که در نهایت سلول‌های سالم را از بین می‌برد.  

نقش وراثت در آلزایمر

سن بالا ، سابقه خانوادگی ، جنس مونث بودن و سندرم داون ، مهمترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند. در جمعیتهای غربی ، خطر تجربی آلزایمر در سرتاسر عمر ، 5 درصد است. اگر بیماران ، خویشاوند درجه اولی داشته باشند که آلزایمر در او پس از 65 سالگی بروز کرده باشد، خطر نسبی ابتلای آنها 3 - 6 برابر ، افزایش می‌یابد. اگر بیماران خواهر یا برادری مبتلا به آلزایمر پیش از 60 سالگی و نیز یک والد مبتلا باشند، خطر نسبی آنها 7 - 9 برابر می‌شود.

آزمایش آپولیپوپروتئین A نوعی آزمایش تشخیصی کمکی است و نباید برای پیش بینی آلزایمر در بیماران بی‌علامت استفاده شود. مبتلایان به سندرم داون ، افزایش خطر ابتلا به آلزایمر را نشان می‌دهند. پس از 40 سالگی ، مبتلایان به سندرم داون ، همواره یافته‌های آسیب شناختی عصبی آلزایمر را دارند و تقریبا 50 درصد آنها ، دچار افت شناختی می‌شوند.

علائم آلزایمر

علائم اولیه آلزایمر در افراد مختلف و حتی روزهای پی در پی متفاوت خواهد بود. بعضی از نشانه های آن به قدری ظریف است که هیچ کس به آن توجه نخواهد کرد.

علائم بعدی به صورت بارزتری جلوه می کند و آن زمانی است که بیماری پیشرفت زیادی کرده است.

از جمله علائم اولیه ابتلا به این بیماری عبارت هستند از:

-1 از دست دادن حافظه

یکی از شایع ترین علائم آلزایمر فراموش کردن چیزهایی است که در فاصله ی زمانی نه چندان دور فرا گرفته اید. در حالی که فراموش کردن قرار ملاقات، نام یا شماره تلفن دوستان طبیعی است، اما در افراد مبتلا به آلزایمر فراموشی بیشتر اتفاق می افتد و بعد ها نیز با گذر زمان موارد فراموش شده را به خاطر نخواهند آورد.

-2 مشکل در انجام امور زندگی و کارهای روزانه

افراد مبتلا به آلزایمر به سختی می توانند وظایف خود را بدون فکر کردن به خاطر بیاورند. فراموش کردن شیوه ی طبخ غذا، تعمیر لوازم منزل و یا بازی های ساده از جمله مشکلات این افراد است.

-3مشکلات زبانی

هر فردی ممکن است بعضی اوقات به سختی بتواند کلمات صحیح را پیدا کند. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب مواقع کلمات ساده را فراموش می کنند و یا واژه های غیر معمولی را جایگزین می کنند.

-4سردرگمی زمانی و مکانی

فراموش کردن تاریخ روز و یا این که به سمت کجا در حال رفتن هستید، تا حدودی نرمال است. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب خیابان خودشان را گم می کنند و فراموش می کنند کجا هستند و یا چگونه به این نقطه رسیده اند و یا این که چگونه به خانه باز گردند.

-5کاهش قوه قضاوت

هیچ کس در همه ی زمان ها قضاوت درستی ندارد. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب بدون در نظر گرفتن آب و هوا لباس می پوشند. مثلا ممکن است در روزهای گرم چندین بلوز روی هم بپوشند و یا برعکس.

افراد مبتلا به آلزایمر قضاوت صحیحی راجع به پول ندارند و ممکن است مقدار زیادی پول به فروشنده بدهند و یا چیزهایی بخرند که اصلا به آن نیازی ندارند.

افرادی که مرتب مطالعه می کنند و یا بازی های فکری انجام می دهند، جدول حل می کنند و ... کمتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود.

-6مشکل در تفکر انتزاعی

افراد مبتلا به آلزایمر اغلب به طور کلی شماره ها را فراموش می کنند و یا نمی دانند که چه کاری باید با آن انجام داد.

-7قرار دادن اشیاء در جای غلط

هر کسی ممکن است به طور اتفاقی کلید یا کیف پول خود را در جای غلط بگذارد. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب چیزها را در جای غلط می گذارند. مثلا ممکن است اتو را در یخچال قرار دهند.

-8تغییر در رفتار و خلق و خو

افراد مبتلا به آلزایمر به سرعت تغییر خلق و خو می دهند. مثلا ممکن است بدون هیچ دلیل مشخص از حالت آرام به گریه و یا عصبانیت تغییر خلق دهند.

-9تغییر شخصیتی

شخصیت افراد در طول زندگی معمولا تا حدودی عوض می شود، اما افراد مبتلا به آلزایمر به طور بارزی تغییر شخصیت می دهند. مثلا ممکن است بدگمان، ترسو و یا وابسته به سایر افراد خانواده شوند.

 

از دست دادن قوه ی ابتکار و نوآوری

بعضی اوقات خستگی بابت کارهای خانه، فعالیت های تجاری و یا مسئولیت های اجتماعی طبیعی است. اما افراد مبتلا به آلزایمر اغلب بسیار غیر فعال هستند. ساعت های طولانی به تماشای تلویزیون می نشینند. بیش از حد طبیعی می خوابند و هیچ تمایلی برای فعالیت ندارند.

 روش پیشگیری از الزایمر 

تاکنون هیچ راه تضمین شده ای برای پیشگیری از آلزایمر وجود نداشته است، اما تحقیقات اخیر روش های زیر را در پیشگیری از آلزایمر موثر می داند.

 تمرینات فکری

افرادی که مرتب مطالعه می کنند و یا بازی های فکری انجام می دهند، جدول حل می کنند و ... کمتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود.

* تمرینات بدنی

30 دقیقه ورزش روزانه تاثیر به سزایی در سلامت قلب، ماهیچه ها و مغز دارد. پیاده روی، باغبانی، تمیز کردن منزل و....می تواند نوعی ورزش باشد.

* نوشیدن مایعات به اندازه ی کافی

کم آبی، مهم ترین فاکتور متغیر برای از دست دادن حافظه است. به مقدار کافی مایعات بنوشید و از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید.

* مراقب داروهای مصرفی باشید

پزشک شما باید از کلیه داروهای تجویزی و غیر تجویزی که مصرف می کنید آگاه باشد. زیرا ترکیب بعضی از داروها باعث گیجی، فراموشی و یا آسیب بلند مدت به حافظه شود.

* از رژیم غذایی سالمی پیروی کنید

روزانه حداقل 5 نوع میوه و سبزی تازه بخورید. سبزیجات پهن برگ مثل بروکلی، اسفناج و کاهو بسیار مفید است.

* از مکمل فسفاتیدیل سرین Phosphatidylserine استفاده کنید

مطالعات مختلف نشان می دهد که استفاده از این مکمل در مراحل اولیه ی ابتلا به آلزایمر، سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می دهد. بنابراین اگر این بیماری در خانواده در حال گسترش است بهتراست با مشورت پزشک مصرف آن را شروع کنید.

*کار کردن بر روی دستگاه‌های موسیقی

ساخت آهنگ، باعث افزایش عمر مغز شما می شود. طبق تحقیقی که انجام شد، نشان داده شد افرادی که بر روی یکی از دستگاه‌های موسیقی کار می‌کردند، در انجام فعالیت‌های ذهنی، در مقایسه با دیگران بهتر بودند.

*تماس گرفتن با دوستان

داشتن ارتباط اجتماعی مستمر، باعث می‌شود مغز شما جوان بماند. بنابراین انجام سرگرمی‌ها که ترکیبی از فعالیت اجتماعی، فیزیکی و روانی است، ممکن است، بهترین محافظ در برابر بیماری جنون باشد.

*خوردن ماهی

طبق تحقیقی که در سال 2011 در مرکز رادیولوژیک آمریکای جنوبی انجام شد، ماهی در واقع، غذای مغز است. اسکن از مغزها، نشان داد افرادی که ماهی کباب شده بر روی آتش و پخته شده- نه ماهی که در روغن سرخ می‌شود- حداقل یک مرتبه در هفته، مصرف می‌کنند، از ماده خاکستری در نواحی کلیدی مغزشان، بهتر محافظت می‌شود.

محصول «کمپ» یک آزمون جدید برای تشخیص احتمال ابتلا به آلزایمر در مرحله SCD است که به صورت خودآزمون طراحی شده است. در این آزمون توانایی‌های مختلف فرد از جمله تشخیص موقعیت مکانی، حافظه، حافظه پس­گستر، ارتباط کلامی، محاسبه اجرایی، مفهوم و برداشت، زبان، توجه، بینایی، بینایی فضایی، توانایی ادراکی و بویایی ارزیابی می‌گردد.

منابع :خبرنگاران جوان

• اختلال بویایی نشانه آلزایمر
• اختلال بویایی ناشی از آنفلوآنزا
• اختلال بویایی ناشی از سینوزیت
• اختلال بویایی ناشی از آلرژی
• اختلال بویایی ناشی از تروما